Çırpan, Bulgaristan'ın güneyinde, Eski Zağra ili'nde bir şehir merkezidir. Halen bir yerleşim yeri olma özelliğini koruyan Çırpan kasabası, 1877-1878 (93 Harbi) (Rumi 1293) Osmanlı-Rus Harbinde büyük miktarda göç vermiş ve bu bölgedeki Türkler, Anadolu'nun çeşitli yerlerinde, özellikle Güney Marmara ve Ankara'ya iskan edilmişlerdir. Bu bölgedeki halk, göç edilmeye karşı çıkıp, harp zamanında da orada kalmak istemişlerdir. İskan edilen bu topluluklar, yeni yerleşim yerlerine de aynı ismi vermişlerdir. Bunlara Ankara Kızılcahamam'daki Çırpan köyü, Balıkesir ili Gönen ilçesi Gökçesu Çırpan köyü ve Bursa ili Mustafakemalpaşa ilçesi Çırpan Mahallesi olarak örnek gösterilebilir.

Eller (Stambolovo), Bulgaristan'ın Hasköy iline bağlı, 2005 nüfusu 780 olan, etnik yapısı Türk ağırlıklı ancak karışık bir şehirdir. Küçük bir yerleşim merkezi olmakla birlikte aynı adı taşıyan Stambolovo ilçesinin merkezidir. Eller ilçesi toplam nüfusu 13.700 kişidir. Stambolovo bölgesi şifalı suları ile ünlüdür.

Kazanlık ya da Kızanlık, Eski Zağra ilinde Bulgaristan’ın orta kesiminde Büyük Balkan Dağlarının eteğinde güzelliği ve bereketliliği ile ünlü Gül Vadisinde bulunuyor. Nüfus ve toprak büyüklüğü bakımında ikinci, ekonomik gelişmişlik bakımından ise ülkede onuncu durumundadır. Gül diyarı olarak tanınan Kazanlık şehri, aynı zamanda ressamlar, güller ve Trak hükümdarların diyarı olarak da bilinmektedir. Cazip bir turistik merkezdir. Şehirde Bulgaristan’ın en büyük ve en bakımlı Trak mezarlığı bulunmaktadır. Buradaki Trak mezarlığı aynı zamanda UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır. Bununla beraber tarih müzesi ve gül müzesi de şehirde bulunan müzeler arasındadır.

Coğrafya

Şehir coğrafik olarak ülkenin merkezinde bulunuyor. Yakınında antik kent Sevtopolis bulunmaktadır. Şehir 634.8 km kare alan içerisinde yer alır ve kuzeyden Gabrovo ve Tryavna, doğudan Maglij, güneyden Eski Zağra ve Bratya Daskalovi ve güneyden de kaplıcalarıyla ünlü Pavel Banya ile komşu durumunda. Şehir merkezi başkent Sofya’dan 194 km ve Burgaz’dan da 185 km, Eski Zağra’dan 36 km, Filibe’ten 114 km ve Varna’dan da 320 km uzaklıktadır. Kazanlık, Sofya - Burgaz ve Eski Zağra - Veliko Tırnovo karayollarının önemli bir kesişim noktası olarak göze çapar. Ayrıca Avrupa transit otoyolu da bu şehirden geçmektedir.

İklim

Ilıman bir iklimi vardır. Güneşli günlerin sıklığı ve kışların oldukça yumuşak geçmesi bölgenin avantajlarındandır. Yazları sıcak geçer ve nadiren yağış alır. Kazanlık’ın Ocak ayındaki ortalama sıcaklığı 0 derece, Temmuz ayındaki ortalama sıcaklığı ise 25 derecedir.

Nüfus

2006 sayımına göre nüfusu 78.939 dir. Bu sayı Eski Zağra nüfusunun %22,4’üne tekabül etmektedir. Nüfusun %70’i şehir merkezinde, geri kalanı ise Kazanlık’a bağlı kasaba ve köylerde yaşamaktadır. Kazanlık’ta ortalama olarak 100 erkeğe 107 kadın düşmektedir. İşsiz nüfus oranı %7,14’tür ki bu ülkedeki işsizlik oranın bile altındadır.

Din

Ortodoks Hıristiyanların çoğunlukta bulunduğu şehirde aynı zamanda Hıristiyanlığın diğer inanışlarına mensup insanlar da var. Müslüman nüfusu da azımsanmayacak derecede fazladır. Şehir merkezinde bölgedeki tek camii bulunmaktadır. Camii 1447 yılında inşa edilmiş ve Sultan Abdülmecit tarafından restorasyona uğramıştır. Birkaç defa yakılma girişimine rağmen camii hala dimdik ayaktadır. Camii imamı 1997 Sofya İslam Enstitüsü mezunu Mümin hocadır.

Kültür

Gül Festivali

Kazanlık şehrinde her yıl Haziran ayının ilk haftasında Gül Festivali düzenleniyor. Festival yurt içinden ve yurt dışından birçok kişiyi birarada topluyor. Gül kraliçesinin ön seçilmesi ile başlayan festivalde ayrıca konserler ve folklor gösterileri de yer alıyor. Gül kupası turnuvası (Rose cup tournament) düzenlenmesinin yanı sıra, resim gösterileri ve barış için bayrak toplantıları festivale renk katıyor. Gül çiçeğinin toplanması ve kaynatılması ile devam eden festival gül kraliçesinin seçilmesi ve final konseriyle sona eriyor.

Trak Hükümdarları Bayramı

Kazanlık ayrıca her yıl Eylül ayının başında eski Traklara adanan bayrama da ev sahipliği yapıyor. Trak hükümdarlarının vadisi olarak da bilinen bu bölgede Trak hükümdarlarının mezarlıkları bulunmuştur. Her yıl 100 binden fazla turist bu vadiyi ziyarete gelmiş ve 20’den fazla höyük araştırılmış ve 11’i izleyicilere açılmıştır. Bayram, Trakların inanış ile yaşayış tarzını yansıtan gösteriler içeriyor. Kızların vücutlarına sprey ile motifler çiziliyor ve dövmeler yapılıyor. 

Ayrıca şehirde İskra Sineması, İskra Kütüphanesi ve Lyubomir Kabakchiev Tiyatrosu bulunmaktadır.

Müze

    • Petko Staynov Evi
    • Ev-Müze „Chudomir“
    • Ev-Müze "Nenko Balkanski"
    • Ev-Müze "Dechko Uzunov"
    • Tarih müzesi "İskra"
    • Gül müzesi
    • Etnografya kompleksi
    • Trak hükümdarları vadisi
    • Büyük Kosmatka
    • Aslanlı Çeşmesi

Ulaşım 

Kazanlık’ta ulaşım otobüslerle sağlanıyor. Dört otobüs hattı bölgede şehir içi hizmeti sağlıyor. Ayrıca birkaç otobüs firması da bölge halkını yakın kasaba ve köylere taşımaktadır. Havaalanı, Kazanlık’a çok yakın olan Ovoshtnik köyünde bulunmaktadır. Ayrıca bir tren istasyonu bulunan şehirde dileyen vatandaşlar demiryolunu kullanarak şehirlerarası yolculuk yapma imkânına sahiptirler. Taksiler bütün ülkede olduğu gibi burada da sarıya boyanmıştır ve yan cam altlarında damalı siyah beyaz bir çizgi bulunmaktadır.

Sağlık

Kazanlık halkına MBAL Kazanlık tarafından sağlık hizmeti verilmektedir. Ayrıca şehirde özel hastaneler de var.

Eğitim

Kazanlık bölgesinde toplam 27 okul faaliyet göstermektedir. Bunlardan 4’ü anaokulu, 19’u ilköğretim ve 4’ü ortaöğretim. Kazanlık’ta, matematik ve fizik alanında ülkedeki en kaliteli okul bulunmaktadır. Bu okuldan mezun öğrenciler gerek ulusal gerekse uluslararası olimpiyatlarda birçok madalya kazanmışlardır. Şehirdeki bütün okullarda bilgisayar odası vardır ve toplamı 310 civarındadır.

İlköğretim okulları

  • Georgi Kirkov
  • Kulata
  • Nikola Vaptsarov
  • Mati Bolgaria
  • Chudomir
  • Aziz P. Hilendarski
  • Anton Strashimirov

Ortaöğretim okulları (Liseler)

  • SOU Egzarh Antim II
  • Akademik Petko Staynov
  • PMG Nikola Obreshkov
  • HG Aziz Kiril ve Metodiy
  • Transport ve transport yönetimi meslek lisesi
  • İvan Hadjienov
  • Turizm lisesi
  • Yapı ve inşaat tekniği lisesi
  • Teknik tekstil lisesi

Ortaköy (Ivaylovgrad), Bulgaristan'ın Hasköy İlinin bir kasaba ve civarıyla birlikte ilçesidir. Bulgaristan'ın en güneydoğu köşesinde Arda Nehri yakınında bulunur. Doğu Rodop Dağlarındadır. Bölgede çok sayıda Türk nüfus bulunmaktadır. 59 numaralı otoyol kasabayı Koşukavak'a bağlamaktadır.

Ekonomi

Ortaköy'ün ekonomisi büyük ölçüde tütün yetiştiriciliğine dayanır. Ayrıca bölgeye hakim olan Akdeniz iklimi sayesinde Bulgaristan'ın en kaliteli şaraplarının üretildiği yerlerdendir.

Köyleri

  • Solaklar
  • Alagözler
  • Akçasarı
  • Akçaalan
  • Alfatlı
  • Arnavutköy
  • Göller
  • Mahmutlar
  • Karagözler
  • Atren
  • Abdurrahmanköy
  • Cabirler
  • Demirler

Eski Zağra (Stara Zagora) Çırpan Kazanlık




Eski Zağra (Stara Zagora), Bulgaristan'ın Eski Zağra ilinin idarî merkezi olan bir şehir. Bölgenin ekonomik merkezi olmasının yanında Bulgaristan'ın altıncı büyük şehridir. Osmanlı döneminde nüfusun büyük çoğunluğu Türk olan şehirde günümüzde 15.000'e yakın Türk yaşamaktadır.

Coğrafya

Şehir, Eski Zağra Ovası'nda yer alır. Yukarı Trakya Düzlüğü'nün doğu kısmında, Orta Orman'ın, Sakar Dağı'nın, Manastır Tepesi'nin, Azizler Tepesi'nin ve denizden yüksekliği 137 metre olan Çırpan Tepesi'nin arasında uzanmaktadır. Sofya'dan karayoluyla 220 km, demiryoluyla 250 km'dir.

Şehirin bulunduğu bölgenin iklimi Akdeniz'den gelen sıcak hava dalgasıyla bir geçiş iklimi özelliği göstermektedir. Bölgede, ülkede nadir karşılaşılan tropikal ağaç çeşitleri yetişir. Sedir, incir, defne, nar, badem, cennet elması, servi. Yıllık ortalama sıcaklık 13°C'dir (Ocağın ortasında 1°C ve Temmuz'un ortasında 24°C). Yıllık ortalama yağış miktarı 650 mm.

Eski Zağra'nın yaklaşık 16 kilometre kuzeybatısında Eski Zağra Kaplıcaları ve 15 kilometre kuzeyindeki Yagoda (Çilek) köyünde başka bir kaplıca kaynağı bulunur.

Eski Zağra, ülkenin en büyüğü olan Trakya Bölgesel Belediyeler Birliği - RAO Trakya'nın merkezidir. Şehir, BB+ ile Standard & Poor's'ın uluslararası kredi reytingi sıralamasında 4. Bulgar şehri olmuştur.

Tarih

Eski Zağra, Bulgaristan'ın ve Güneydoğu Avrupa'nın en eski şehirlerinden biri olduğu söylenmektedir. Geçmişte Eski Zağra şehrinin Beroe (Beroea, Beroia), Augusta Trayana, Vereya, Irinopolis, Boruy, Eski Zağra (Eski Zaara, Eski Zağara), Jeleznik (Zheleznik) olmak üzere sekiz adı olmuştur ve şu anki adı olan Stara Zagora 1971 yılında Tsarigrad'da düzenlenen kilise konsilinde kabul edilmiştir.

Şehrin tarihi M.Ö. 5.-6. yüzyıldaki neolitik yerleşimlerle başlar. Eski Zağra etrafındaki neolitik yerleşimler Avrupa'daki en iyi korunmuş olanıdır. Bakır madeni ise Avrupa'da işletilmiş en eski madendir. Günümüz şehri Trakçada muhtemelen demir anlamına gelen Beroe adıyla Traklar tarafından kurulmuştur. Eski çağlarda madenlerden çıkartılan demir Eski Zağra'ya götürülüyormuş.

Roma imparatoru Trajan şehri yeniden inşa etti ve kendi ismini verdi: Ulpia Augusta Traiana. Roma İmparatorluğu döneminde orta ölçekli şehirlerden biriydi. Kendi parasını basmaya ve bunları İmparatorluğun en büyük ticaret ve ekonomi merkezlerine dağıtmaya hakkı vardı.

İlk kez 717 yılında Arapların Konstantinopolis'i kuşatması sırasında, Han Tervel'in piyadelerle ve atlılarla İmparatorluğa yardım götürüp, 30.000 kişilik Arap ordusunu mağlup etmesiyle Bulgar Krallığı topraklarına girdi. Minnet duydukları için Bizanslar da Merkezi Beroe ile birlikte Zağra bölgesini Bulgarlara bırakmışlardır. Bulgarlar şehre Boruy (Beroe'nin değişik şekli ya da Eski Bulgarcadaki "Kale" anlamına gelen "Boru" kelimesi) demişlerdir. Daha sonra şehir kısa aralıklarla Bulgaristan ve Bizans arasında el değiştirmiştir. 784 yılında Bizans İmparatoriçesi İrina, şehri ziyaretiyle Genç Bulgar Devleti'nin saldırılarını engellemek için kale duvarları yeniletti ve şehre kendi ismini verdi: Irinopolis. Bulgar Çarlığı'nın Bizans'a yenilip yönetimine girmesinden sonra şehir Vereya diye isimlendirilmiştir.

Osmanlı Devleti, 1372 yılında Koca Balkan Dağları'nın geçitlerine yakınlığıyla çok önemli bir stratejik pozisyona sahip şehri ele geçirdi. Çünkü geçitler bağımsız son Bulgar toprağı olan Tırnova Çarlığı'na gidiyordu. Osmanlılar farklı kültürlerden kalan engin tarihî mirasını görerek, şehri Zağra-i Atîk (Eski Zağra) diye isimlendirmişlerdir. Osmanlı devri içinde, daha sonra şehrin ismi, günümüzde de kullanılan Stara Zagora olarak değişmiştir.

Osmanlı yönetiminde de şehir yeniden kültür ve ekonomi merkezi oldu. Şehrin adı Eski Zağra'lı Bulgarların isteği üzerine Bulgarca olarak 1878'den daha önce değiştirildi. Türkçe isme sahip hemen hemen bütün Bulgaristan şehir ve köy isimleri 1934 yılına kadar değiştirildi. 1854'te Eski Zağra entellektüelleri tarihte o bölgeden demir çıkartılmasını vurgulayarak şehrin adının Jeleznik (Bulgarcada “demiryolu”) olmasına karar verdiler (Beroe'den esinlenerek). Ancak bu isim uzun süre kalmadı; İstanbul'daki Kilise Konseyinin 1870'de Eski Zağra'da Piskoposluk kurmasıyla, Osmanlı Devleti'nin resmî belgelerinde Türkçe isminin Bulgarca çevirisi olan Stara Zagora’nın kullanılmasına karar verildi.

31 Temmuz 1877 tarihinde meydana gelen muharebeden sonra Osmanlı Ordusu tarafından yakılıp yerde bir edildi. 5 Ekim 1879 tarihinde şehrinin yeniden yapılanması için Eski Zağra valisi Aleko Bogoridi tarafından sembolik bir temel taşı konuldu. İvan Bogorov, "Bulgar Bölgelerinde Birkaç Günlük Geziler (Nyakolko Dena Razhodka po Bılgarskite Mesta)" isimli kitabında Eski Zağra Ovası’nın, Rumeli'nin en verimli ve Bulgar nüfusu en fazla olan yerlerinden biri olduğunu yazmıştır. Gabrovo'daki Aprilov Lisesi’nin metot ve programlarına uygun olarak 1841'de şehre okul açılmıştır. 1863'te kızlar için de bir okul açılmıştır. Bu okullarda Neofit Rilski, İvan Bogorov, Petko Slaveykov gibi Bulgar aydınları dersler vermiştir ve Rayna Popgeorgieva, Vasil Levski vb. gibi aydınlar burada okumuşlardır. Bulgarların milli uyanış sürecinde önemli şahsiyetlerden olan Zahari Knyajevski, Aleksandır Ekzarh da burada doğmuştur. Bulgar Bülbülü (Bulgarskiyat Slavey) olarak bilinen Hristina Morfova da bu şehirdendir.

Trakya'daki en eski Bulgar tiyatrosu olan Geo Milev Drama Tiyatrosu, Eski Zağra'da bulunur. 1925 yılında, Sofya Operası'ndan sonra önce Güney Bulgaristan Operası, daha sonra Eski Zağra Devlet Operası adıyla anılan ikinci opera bu kente açıldı. Şehirde, 13 Kasım 1927'de radyo yayın hayatına başladı ve 1 Şubat 1936'da Sofya Radyosu'ndan sonra Eski Zağra Radyosu, ikinci radyo istasyonu olarak düzenli program yapmaya başladı.

Eski Zağra, aynı zamanda turistlerin ilgisini çeken bir destinasyondur. Şehirde antik Augusta Traiana Forumu bulunmaktadır. Kent merkezinden 14 km uzaklıkta Eski Zağra Kaplıcaları banyo ile tedavi (Balneoloji) tesisleri bulunur. Şehirde bulunan 34 otel, Eski Zağra'yı Kongre turizmi için fevkalâde uygun hâle getirir. Eski Zağra büyük bir üniversite şehridir. Şehir düz sokakları, ıhlamur ağaçları ve şairleriyle ünlüdür.

Cisri Mustafapaşa (Svilengrad), Bulgaristan'ın Türkiye (Kapıkule gümrük kapısı) ve Yunanistan sınırında ve Meriç kıyısında bulunan, Hasköy iline bağlı bir ilçe merkezidir. 2005 nüfusu 20.000 kişidir. Ahalisinin ekseriyeti gümrük ve sınır operasyonları ile ilgili işlerde, ve transit yolculara hizmet veren otel, kafe ve barlarda çalışmaktadır.

Meriç Nehri üzerinde bulunan ve Osmanlı döneminden günümüze kadar ayakta kalabilen Mustafa Paşa Köprüsü önemli tarihi yapılardandır.

Şair ve filozof Rıza Tevfik Bölükbaşı Mustafapaşalıdır.
Sitemizde sizlere daha iyi hizmet sunulabilmesi için çerezler kullanılmaktadır. Hizmetlerimizi kullanarak çerez kullanımına izin vermiş olmaktasınız.