Mürefte
Yazlık bir belde olduğundan yazın nüfus sayısında artış yaşanmaktadır. Daha çok İstanbul ve çevresinden insanların rağbet ettiği, modern yerleşimi ile beğenilen Mürefte'nin denizi derin ve temizdir. Yaz kış yeşil kalan zeytin ağaçları ve masmavi denizi Mürefte'yi maviyle yeşilin böyle uyumlu buluştuğu ender yerlerden biri yapmaktadır. Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü Mürefte 'de, ılıman iklim koşullarından ötürü genellikle zeytin üretimi ve üzüm üretimi gerçekleştirilmektedir. Buna ek olarak Mürefte'nin köylerinde son zamanlarda kiraz üretimi de ağırlık kazanmıştır. Mürefte'nin Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde tarihi önemi büyüktür. Bu konuda devlet arşivlerinde yapılacak büyük çaplı bir araştırma Mürefte'nin geçmişini gün ışığına çıkaracaktır.
Mürefte, Cumhuriyetin ilanından sonra Tekirdağ iline bağlı ilçe merkezi olup nüfusun fazlalığını Rumların teşkil ettiği kozmopolit bir bölge olarak karşımıza çıkmaktadır. 1920 yıllarında 1000 Rum, 200 Türk ve 3 Hane Ermeni Yaşamaktaydı. 1926 yılında hiç ekalliyet kalmamış olup 1936 Montrö antlaşması ile de tamamen bölgeden ayrılmıştır. 1925 yılında Şarköy Gelibolu Sancağından Tekirdağ vilayetine dahil edilince Şarköy veya Mürefte'nin Kaza olma durumu çok ilginçtir. Çünkü bu tarihte Mürefte ilçe merkeziydi, T.B.M.M. Mürefte'yi ilçe merkezi olarak kabul ettiğine dair telgrafın Mürefte'ye gelmesi üzerine eşraftan KARA ALİ ve ENVER AĞANIN birlikte hazırladıkları bir demet lahana ve pırasayı allayıp pullayıp üzerine 'MÜREFTE ALDI KAZAYI, ŞARKÖY ALDI PIRASAYI' şeklinde taciz edici şekilde Şarköy'e göndermişlerdi. Şarköy'ün o tarihte ileri gelenlerinden BULGURLU AHMET ve MEHMET AĞALAR da bu durumu hazmedemeyip bu çirkin olayı Ankara hükümetine iletmiştir. T.B.M.M.de yeniden oylama yapmış ve zamanın Kırklareli Milletvekili Merhum Şevket Kıran desteğiyle ilçe merkezliği Mürefte 'den alınmış Şarköy'e verilmiştir. O tarihten itibaren Mürefte Şarköy'e bağlı Bucak merkezidir. 1946 yılında Behçet Mutuk'un çabaları neticesi Mürefte 'de yeniden belediye teşkilatı kurulmuştur.
Bugünkü Mürefte'nin bu hale gelmesinin esas mimarları Kazım Dirik Paşa ile 1936 yılında bucak müdürü olan merhum Kemal Karol Bey'dir. Mürefte'nin şehircilik planı Kazım Dirik Paşa tarafından bizzat yaptırılmıştır olup şehir içerisindeki tüm yollar doksanar derece ile kesiştirilmiştir.
Ancak yeni çıkarılan büyükşehir kanunuyla Tekirdağ büyükşehir statüsüne getirilmiştir. Böylece tüm belde belediyeleri kaldırıldığı için Mürefte belediyesi de kaldırılmış olup Şarköy'ün bir mahallesi haline getirilmiştir.
Lale Devri
Lale devrinde 'KÜÇÜK İSTANBUL' OLARAK adlandırılan ve Lale devrinin tüm ihtişamını yaşayan bu bölge, büyük Lale ve Gül bahçelerinin bulunduğu, her türlü eğlence aleminin yapıldığı, büyük bir ticaret merkezi olarak, tarihin içinde erimiş bulunan Mürefte, Eriklice, Tepeköy ve Hoşköy.650 yıllık taş kalıntılarının bulunduğu, amforaların denizden çıkartılarak evlerde testi olarak kullanıldığı, Manastır ve Kiliselerinden, tarihi eserlerin bulunulduğu; saklı kalmış bir Mürefte.
Yukarıda Cami'nin karşısında bulunan hamam, halen Müreftelilere zengin bir yaşlının hovarda oğluna baktığı gibi bakmakta ve tarihi değeri olan büyük bakır kazanını adeta yalvararak geri istemektedir. Bu hamamın karşısında Rumlardan kalma ve şarap deposu olarak kullanılan halen faal yapının köşesindeki demir kapının üzerinde hicri 1299 yazısı tarihi binanın yaşını ortaya koymaktadır. Sahipleri tarafından kullanılmayan bu bina gördükleri depremleri, yangını ve hovardaca kullanıldığını Mürefte'lilere haykırmaktaydı. Bu binanın ikinci katında bulunan deniz manzaralı oda tavanında adeta Leonardo Da Vinci'nin fırçasından çıkmış gibi bugün değeri ölçülemeyecek şekilde renk armonisi aks eden, mitolojik bir resim mevcuttur.
1910 lu yıllara kadar Kirazlı sırtlarında bir yel değirmeninin bulunduğu, yine aynı yıllarda Lisenin yanındaki yolun SARRAFLAR Çarşısı olarak kullanıldığı gizemli ve hayranlık duyulacak Mürefte. Bir çok sarnıçlı Rum evleri vardır.
Mürefte ve Şarap
Şarabın anavatanının Anadolu olduğu bilinen bir gerçek. Milattan önce 3 binlerde, Anadolu'da şarap üretimi yapılıyormuş. Mürefte, Hoşköy, Gaziköy'deki kazılarda çıkan amforalar da bu bölgenin Anadolu'daki ilk şarap üretim bölgesi olduğunun ipuçlarını veriyor.1650-1900 yılları arasında bu bölgede üretilen şaraplar Avrupa'ya ihraç ediliyordu. Mürefte 'de Rum nüfusun yoğun olması, bağcılığa uygun toprak yapısı şaraplarının da kaliteli olmasını sağlıyordu. Şaraplar deniz ulaşımı ile gemilerle ihraç ediliyordu.
Mübadele ile Mürefte 'den göç eden Rumlardan kalma şarap mağazaları yerli işletmeciler tarafından devam ettirildi. Bugün için adını bölgenin en yüksek tepesinden alan Doluca Şarapları, Mürefte 'de üretiliyor olup, dünyaca tanınan bir marka haline gelmiştir.
Mürefte 'de; Doluca dışında, Kutman Şarapçılık, Bağcı Şarapçılık, Aral Şarapçılık, İ.Oral Şarapçılık, Koçer Şarapçılık, Game Şarapçılık, Uygar Şarapçılık, Aker Şarapçılık, Sevilen, Hastürk Şarapçılık, Perçin Şarapçılık, Ganos Şarapçılık gibi irili ufaklı 26 şarap işletmesi bulunmaktadır.
Bölgede beyaz üzümlerde; Semilyon, Yapıncak, kırmızı üzümlerde; Gamay, Şensu, Papazkarası üzümleri başı çekmektedir. Son dönemde Kabarnet, Merlot gibi diğer üzüm çeşitlerine yönelme olmakta, az da olsa bu üzümlerden yapılan şaraplar raflardaki yerini almaktadır.