Vakıflar ve Dini Kurumlar
Yunanistan, 2345/1920 sayılı yasa ile vakıfların hukuksal yapılarına ilişkin bazı düzenlemeler getirmiştir. Bu çerçevede eğitim amaçlı vakıfların Cemaat İdare Heyetleri, dini amaçlı vakıfların ise Mütevelli Heyetleri tarafından yönetilmesi öngörülmüştür. Ancak, 1945 yılında yapılan düzenleme sonucu, tüm vakıfların Cemaat İdare Heyetlerince yönetilmesi kararlaştırılmıştır. 1967 yılında Yunan yönetimi, seçimle işbaşına gelen yönetim kurullarını azlederek, yerine kendi amacına hizmet eden şahısları getirmiştir.
1091/1980 sayılı yasa ile vakıflar konusu yeniden düzenlenmiş ve Türk azınlığın vakıflardaki etkinlikleri en aza indirgenmiştir. Bahse konu yasa Lozan Anlaşması'na tamamen aykırı olarak, cemaatlerin kısmen korunan hükmi ve manevi kişilikleri ile işlevleri resmen ortadan kaldırılmış, vakıfların kontrolü bağlı bulundukları illerin valiliklerine bırakılmıştır. Bu kanundaki madde 20.1., söz konusu kanun yürürlüğe girene kadar vakıf mütevelli heyetinin vakıf mallarının dökümünü yapması ve bunu vergi dairesine bildirmesi zorunluluğunu getirmiştir. Aksi halde devlet bu malları geri alabilecektir. Azınlığa ait malların çoğunun Osmanlı zamanından kaldığı ve pek çok resmi dokümanın yüzyıllar boyu süren savaşlar ve yer değiştirmeler sonucu kaybolduğu düşünülürse, bu maddenin konmasının ardındaki gerçek nedenin mümkün olduğunca vakıf malına el koymak olduğu görülmektedir. Ancak, söz konusu yasa azınlığın ve Lozan Anlaşması'nın tarafı olan Türkiye Cumhuriyeti'nin tepkileri sonucu uygulamaya geçirilememiştir.
3 Ocak 1991'de yayınlanan yeni bir kararname, 1091 sayılı kanunu biraz yumuşatmakla birlikte içerdiği bazı hükümler ile örneğin, valinin vakıf yönetim kurullarının seçimine müdahale hakkı gibi, devletin bu kurumlar üzerindeki müdahalesini tam olarak ortadan kaldırmamıştır. 1996 yılında yeni bir hükümet kararnamesi ile vakıfların yönetimi üç yıllığına seçilen bir komiteye verilmiştir. Bu komitenin görev süresi Nisan 1999'da sona ermiş olmakla birlikte, yerine yeni bir düzenleme yapılmadığından faaliyetlerini sürdürmektedir.
Yunanistan Hükümeti tarafından zaman zaman Türk azınlığın vakıflarına ait menkul ve gayrimenkullere vergi tahakkuk ettirilip, sonra da ödenmediği gerekçesiyle ipotek konulmaktadır. Ancak vakıflar, vergiden muaf olmaları nedeniyle söz konusu vergileri ödememektedirler.
Kaynak: Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği