Buğday üreticisi yağışlar ardından hasat ettiği ürününü satmanın derdindeyken, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) müdahale alım konusundaki tartışmalarda sürüyor. Kimine göre ofis müdahale alımı yapmalı, Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Rafet Sezen'e göre ise ofisin devreye girmesinde çok zaman geçti. Sezen ayrıca ofisin devreye girmesiyle fiyatların daha da aşağı düşeceğine vurgu yaptı ve "Ramazan'dan sonra piyasa toparlanacak" dedi. Yağışların ayçiçeği ekimini geciktirdiğini ve bu yıl rekolte beyan süresini de uzatmayı düşündüklerini kaydeden Sezen, "Türkiye'de üretim geçen yılın yüzde 20-25 civarında altında olacağını tahmin ediyorum" dedi. Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Rafet Sezen, buğday hasadını ve ofisin alım yapmamasına ilişkin yakınmalara karşın yönelik şunları söyledi:
“Ofisin devreye girmesinde aslında çok zaman geçti. Genelde 20-25 Haziran gibi ofisler devreye girerdi. Ama bu yıl iklim değişikliği yağışlar özellikle Edirne'de ve Anadolu'da, Anadolu'nun hiç bir yerinde ofis devreye girmedi. Anadolu'da neden devreye girmedi? Buğday fiyatlarının beklenenin üzerinde oluşmasından kaynaklanan bir durum yaşıyoruz. Şu anda ofisin ithal ettiği arpayı 649 Lira 'ya satıyor ama piyasada arpa 650'den değil 700 Lira hatta üzerinde işlem görüyor. Buğdaya gelince üretimi Anadolu'nun bir çok yerinde üretim sınırlı. İklimden kaynaklanan verim eksikliği yaşandı. Ama bölge bölge çok kaliteli buğdaylar var. Bu nedenle kaliteden dolayı fiyatlar çok yüksek. 900 Lira'nın üzerinde fiyatlar olduğunu duyuyoruz. Konya, Eskişehir, Polatlı'da 900 Lira'nın üzerinde fiyatlar görüyoruz. Böyle bir fiyat varken piyasada ofisin devreye girmesi o bölgelerdeki fiyatları aşağı çeker. Edirne'de de hasat başladığında hasat edilen ürünler Edirne Borsası'na bakılırsa 850 - 875 liralara kadar yükseldi. Ama hasatın başladığı günden sonra gelen iki üç kuvvetli yağış ve dolu da yağdı. Özellikle Lalapaşa İlçesi köyleri'nde ve Budakdoğanca Köyü'nde yaşanan dolu ve yağış buğdaylarda süratle kalite kaybı yaşanmasına neden oldu.
Gecikmeyle başlayan hasatta yoğun bir hasat, çiftçilerimiz yağıştan dolayı hasadı aceleye getirdi. Rutubetli, tam kurumadan biçimler yapıldı. Bunların hepsi borsamıza aktı. Tüccarda haklı olarak kaliteden kaybeden ürünü alırken fiyatı da kırma yönünde hareket ediyor. Harman adı üzerinde harman, harman dönemi malın en yoğun piyasaya aktığı günler, sanayici tüccar bu işi ticaret için yapıyor. Ofis eğer geçtiğimiz bir hafta önce devreye girmiş olsaydı fiyatlar daha aşağı giderdi. Türkiye'de enflasyon oranı en yüksek yüzde 10 gibi. Yani geçen seneki fiyatları göz önüne alındığında ofisin vereceği fiyat piyasanın altında kalırdı. Bu da çiftçimizi kötü yönde etkilerdi. Ofisle görüşmeye devam ediyorum. Geçen Cuma günü TMO Genel Müdürlüğü Alım Daire Başkanı Hacı Baran buradaydı. Kendisiyle de görüştük. Sıkıntıyı kenarda kalan ilçelerimizde borsanın olmadığı yerler özellikle oralarda sıkıntı yaşandığını söyledim. Lalapaşa, Süloğlu, Enez gibi yerlerde kısıtlı sayıda iki üç tane tüccarımız var. Oradaki insanlarım alım gücünden kaynaklanan sıkıntılar var. Acaba o bölgelerde ofisi açabilir miyiz diye konuştum. 'Başkanım açsak da bu işlem Türkiye çapında yapılması gereken bir olay. Oraya faydası olmaz şeklinde' ifadesi oldu.
Ofis devreye girmiş olsaydı çiftçimizin aleyhine olurdu. Onun için net izleme kararı aldım. Her gün piyasayı izliyorum. Anadolu'nun çeşitli bölgelerinden Edirne'ye Trakya'ya sanayicinin gelmeye başladığını biliyorum. Un, yem sanayicileri gelmeye başladı. Özellikle Ramazan'dan sonra piyasanın toparlanacağına inanıyorum. Çünkü Türkiye'de yeterli buğday yok."
Bu arada ayçiçeğindeki son durumu da değerlendiren Sezen yağışların ayçiçeği ekimini de geciktirdiğine dikkat çekti ve şöyle dedi:
“Ayçiçeğinde durum bu sene çok farklı bir yıl yaşadık. Türkiye çapında belki ama Trakya'da özellikle ilkbaharda bu kadar yoğun yağışın olduğunu ki ben 58 yaşındayım ilk defa böyle bir sene görüyorum. Yaşlılarımıza da soruyorum. 50 yıldır hiç kimsenin böyle bir iklim yaşamadığını ifade ettiğini biliyorum. Trakya'da bundan dolayı bir çok aksamalar oldu. Hala yeni yeni Trakya'da ayçiçeği ekimi yapılan yerlerimiz var. Bu da ayçiçeği ekimini geciktirdi. Erken ekilen bölgeler var yüzde 10-15 gibi.. Ama gecikmeye kalan çok büyük bir bölüm var. Oluşacak kayıp nedir şu an tahmin edemiyoruz. Ama Trakya Birlik olarak sürekli takip ediyoruz. Bizim bildiğiniz gibi 15 Mayıs - 15 Haziran arasında rekolte beyan dönemimiz var. Normal süreçti ayçiçeği ekimi yapıldığında bu dönemde ortaklarımız bize rekolte beyannamesi vermek zorunda. Ama bu sene ekimlerin çok geç yapılmasından dolayı rekolte beyan süresini belki geciktireceğiz. Yani uzatma durumu olabilir. Ortağımızın belli bir bölümü ürününün daha ne olacağını görememiş durumda. O nedenle ayçiçeği konusunda çok net rakamlar veremiyorum ama şunu ifade edeyim; Türkiye'de üretim geçen yılın yüzde 20-25 civarında altında olacağını tahmin ediyorum. Bir düşüş yaşanması söz konusu." dedi.
Kaynakça: Trakya Gazetesi