Uzmanlar, parlamentonun eski Yunan maliye bakanının karıştığı olayla ilgili kararının arkasında farklı nedenler görüyor. Bazı uzmanlar, bir meclis komitesinin, Lagarde Listesiyle ilgili olarak eski Maliye Bakanı Yorgo Papakonstantinu hakkında suç duyurusunda bulunulması yönündeki önerisinin, Yunanistan'da yolsuzlukla mücadelede ilerleme anlamına geldiğini söylerken, kimileri de bunu, hükümetin olayı daraltmaya yönelik bir girişimi olarak görüyor. Komite, Papakonstantinu'nun belgede tahrifat, görevi ihlal ve görevi suistimalle suçlanmasını tavsiye ediyor ki, eski bakan bu suçtan hüküm giydiği takdirde müebbet hapis cezasına çarptırılabilir.
Atina'daki Konstandinos Karamanlis Demokrasi Enstitüsü Araştırma Bölümü Başkanı Antonis Klapsis verdiği demeçte, "Bu, hükümetin her şeye ışık tutmak istediğini gösteriyor." diyerek şöyle devam etti: "Yunanistan'da eski bakanların herhangi bir şeyle suçlanması sık rastlanan bir şey değil."
Komite, iktidar koalisyonundaki Yeni Demokrasili muhafazakarlar ve PASOK'lu sosyalistlere mensup milletvekillerinin, eski Başbakan Yorgo Papandreou ve şu anda PASOK'un genel başkanlığının yanı sıra başbakan yardımcısı ve dışişleri bakanlığı görevlerini de yürüten Evangelos Venizelos'un olaydaki rolünü örtbas etmek için komplo kurduğunu da ileri sürdü.
Ekim 2009-Haziran 2011 tarihleri arasında maliye bakanlığı yapan Papakonstantinu, uluslararası kredi kaynaklarının talimatıyla uygulanan tasarruf tedbirlerinin birinci turuna nezaret etmişti. Eski bakan yanlış bir şey yapmadığını iddia etti.
Soruşturma, Papakonstantinu'nun üç kuzeninin adlarının, İsviçre'de gizli banka hesapları olan Yunanlıların yer aldığı bir listeden çıkarıldığının ortaya çıkması sonrasında açıldı.
Geçtiğimiz yıl, Maliye Bakanı Yannis Stournaras, HSBC bankasının Cenevre şubesinde toplam 1,5 milyar avroluk mevduatı bulunan 2 bin 62 adet Yunan vatandaşının adlarının yer aldığı bir liste olduğunu öğrendi. O tarihte Venizelos, Papakonstantinu'nun kendisine 2010 yılında Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde tarafından verilen orijinal depolama cihazının ofisinden kaybolduğunu söylemesinin ardından, bir flash bellekte listenin bir kopyasını oluşturdu.
Fransız yetkililer listenin orijinal halini gönderdiğinde, Papakonstantinu'nu akrabalarının adlarının listede yer almadığı fark edildi. Bu iki kişi, 4,43 milyon avro birikmiş vergi kaçırmakla suçlanıyordu.
Papakonstantinu olayı, Yeni Demokrasi Genel Başkanı ve Başbakan Antonis Samaras'ın başında bulunduğu hükümetin, yolsuzluğun üzerine kararlı bir şekilde gittiğinin kanıtı olarak görülüyor. Ancak bazı uzmanlar, Samaras'ın Venizelos'u korumaya ve dikkatleri tasarruf tedbirlerinden uzaklaştırmaya çalıştığı görüşünde.
Klapsis, bir dönem maliye bakanlığı da yapmış bir diğer PASOK'lu yetkili olan Akis Tsochatzopoulos hakkında para akladığı iddiasıyla yürütülen kovuşturmaya ve Selanik'in Yeni Demokrasili eski belediye başkanı Vassilis Papageorgopoulos'a verilen müebbet hapis cezasına işaret etti.
Araştırma görevlisi, "Son 12 ay içinde, önceki 30 yıldan daha fazla ilerleme kaydettik." dedi.
Ancak Midilli Adası'ndaki Ege Üniversitesi'ne bağlı Sosyoloji ve Kriminoloji Bölümü öğretim üyesi Stratos Georgoulas, buna katılmıyor.
Georgoulas, "Bu [Papakonstantinu olayı] bir kişiyi ibret olsun diye cezalandırıyor; Yunan toplumundaki yolsuzlukla mücadele etmiyor." diyerek şöyle devam etti: "Venizelos ve Papandreou hakkında da sorular var, ama çoğunluk olayı sadece Papakonstantinu'ya mal etmek istedi, çünkü en kolay hedefi bulmak istediler."
Komisyon oylaması öncesinde konuşan Papakonstantinu, suçlamaların "siyasi çıkarlara hizmet etmek için yöneltildiğini" öne sürdü.
Suçlamalar sonrasında konuşan Papandreu, Lagarde Listesini hiç duymadığını, Venizelos ise listenin bankadan çalınmış verilerden geldiği için bir şey yapmadığını söyledi. Ancak Lagarde, diğer ülkelerin bu bilgileri vergi kaçıranların peşine düşmek için kullandığını ifade etti.
Liste, Papakonstantinu'nun kuzenleriyle ilgili vergi kaçırma iddialarının ötesinde henüz kontrol edilmiş değil.
Atina'daki Panteion Üniversitesi'nde sosyoloji ve kriminoloji alanında ders veren Effi Lambropulu, olayın siyasi bir sirke dönüştüğünü söyledi.
Lambropulu, "Taraflar bu karmaşık durumla ilgili gerçeği samimi olarak ortaya çıkarmak isteseydi, bunu skandala ve karalamaya dönüştürmeden sessizce hallederdi." derken, "insanların suçu kanıtlanana dek masum olduğu ilkesinin Yunanistan'da çok seçici şekilde işlediğini" de ekledi.
Kimi uzmanlar, Lagarde Listesinin, pek çok Yunan vatandaşının, işçiler, yaşlılar ve yoksulların maaş ve emekli aylıklarında büyük kesintilerin yapıldığı ve vergi zamlarının uygulandığı ekonomik kriz döneminde, ülkedeki zengin elit kesimin fedakarlıktan kaçındığı yönündeki inancını pekiştirdiğini ve bu yüzden hükümeti zorladığını düşünüyor.
Atina merkezli Avrupa ve Amerika Çalışmaları Araştırma Enstitüsü'nün başkanı John Nomikos, kendi deyimiyle tasarruf tedbirleri ve kriz etrafında oynanan istatiksel oyunları bozma yönündeki girişime övgüde bulundu.
Nomikos, "Hükümet, neredeyse her hafta duyurdukları mali tedbirler yüzünden, yolsuzlukla mücadele politikaları konusunda daha katı olmalı." diyerek şöyle devam etti: "Hiçbir sonuç almadan zaman kazanmaya çalışıyorlar. Gerçeği bulmaları gerekiyor, ama Yunanistan'da bu zaman alıyor."
Kaynakça: Southeast European Times için Atina'dan Andy Dabilis'in haberi