Sayfa 3 / 14
Nâzım Paşa
Nâzım Paşa (ö. 23 Ocak 1913), Osmanlı İmparatorluğu'nun 8 Ocak 1912-23 Ocak 1913 tarihleri arasındaki Harbiye Nazırı idi.
Osmanlı Ordusu'na başkomutanlık ettiği I. Balkan Savaşı başarısızlıkla sonuçlandı. Başarısızlığının en önemli sebebi de Nâzım Paşa'nın Colmar von der Goltz tarafından hazırlanan gerçekçi nitelikte ve stratejik savunma prensibini benimsemiş Osmanlı harekat planlarının selefi Ahmet İzzet Paşa'nın aksine reddi ve seferberlikte dahil savaşa hazırlıkta pek çok konuda yaptğı ihmallerdir. Reddedilen planda Osmanlı ordusu Makedonya'da savunma halinde kalacak ve eğer gerekirse aşamalı olarak düşmana kayıp verdire verdire gücünü kıra kıra Arnavutluk'a çekilecekti.
Nâzım Paşa
Stratejik savunma üstüne konulu bu taktik uyarınca esas bu savaşı etkileyecek muharebeler Trakya'da Bulgaristan Krallığı ordusuna karşı yapılacak ve Bulgar ordusu durdurulup Trakya-Rumeli hattındaki yollar da en iyi şekilde korunacaktı. Ancak bundan sonra bir ilerleme söz konusu olacaktı. Oysa ki Nâzım Paşa'nın planına göre önce Sırplar üzerine yürünüp Sırp ordusu yenilecek ardından Yunan ve Bulgar Ordularına ani hücumlarla saldırılıp durdurulacak ve bu devletlerin ülkelerinin birinin veya birkaçının üzerine yürünmeye başlandığında onları koruyan büyük devletler (İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya-Macaristan, Prusya) 1897 Osmanlı-Yunan Savaşındaki gibi Osmanlı ilerlemesini durdurmak için diplomatik müdahalede bulunacak ve sonuçta Osmanlı İmparatorluğu toprak kaybına uğramadan aksine belki minik toprak kazançları ile bu savaşı sonlandıracaktı.
Fransız Le Petit Journal'ın
ilk sayfasında yer alan Nâzım Paşa'nın
öldürülüşü illüstrasyonu.
Ancak bu plan başarısız olmaya mahkumdu zira Osmanlı devleti seferberliğini tamamlayamamış ve savaş öncesi ağır hatalar yapmıştı. Ordular hedeflenen sayının çok altındaydı, donanma ve kuvvetler dağınık konumdaydı. Asker eğitimsiz haldeydi buna karşın geçen zamanda Balkan devletleri Osmanlının aksine ordu ve donanmalarını iyi şekilde güçlendirmişlerdi. Ayrıca Nâzım Paşa Sırpların gücünü ya hafife almış veya istihbarat hatası ile yanılgıya düşmüştü. Savunma planlarının aksine Ferdinand Foch tarafından geliştirilen Fransız saldırı doktrinini benimseyip buna göre seferberlik doğru düzgün tamamlanmadan orduyu doğrudan saldırıya yönlendirmek Kumanova Muharebesi, Kırkkilise (Lozengrad) Muharebesi gibi bu amaçla yapılan, düşmana cepheden saldırıyı öngören muharebeler Osmanlı için yıkım olmuştur.
Bu başarısızlıktan sonra 23 Ocak 1913 tarihinde Sadrazam Kâmil Paşa'nın hükümetine karşı İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından düzenlenen Bâb-ı Âli Baskını sırasında vurularak öldürüldü.
 1. Çatalca Savaşı sonrası Nazım Paşa, Reşid Paşa ve Ali Rıza Bey, Playa köyünde mütareke görüşmelerinde |
 Çatalca Geçici Ateşkes antlaşmasının imzalanması sahnesi |
 Nazım Paşa ateşkesi imzaladıktan sonra |
 General Savof, iki yardımcısı ve Nazım Paşa |
 Çatalca'da ateşkes imzalandıktan sonra |
 Ateşkesi imzalayan Bulgar ve Türk heyeti
21 Kasım 1912 |
 Ateşkesi imzalayan Bulgar ve Türk heyeti
21 Kasım 1912 |
 Ateşkesi imzalayan Bulgar ve Türk heyeti
21 Kasım 1912 |
 Ateşkesi imzalayan Bulgar ve Türk heyeti
21 Kasım 1912 |
|
Nâzım Paşa 
Nâzım Paşa 
