Arkeologlar, 2013 yılında ayrılacak devlet bütçesinin kazıları karşılamasını umuyor. Bulgar arkeologlar 2012 kazı sezonunun kapanışında iki önemli bulgu duyurdular ve erken dönem Balkan medeniyetlerinin yaşamı ve kültürüne ışık tutmak için devletten ve başka kaynaklardan daha fazla destek görmeyi umuyorlar. Ülkedeki Ulusal Arkeoloji Enstitüsü'nün eski Başkanı Vasil Nikolov, Karadeniz kıyısındaki Varna'nın 50 kilometre batısındaki Provadia yakınlarında, M.Ö 4700 ve 4200 arasına dayanan Avrupa'nın en eski kentsel yerleşimini ortaya çıkardı.
Site, 3 metre yükseklikte bir duvarla çevrili olarak 100 metreden uzun bir çapa ve yaklaşık 350 kişinin barındığı iki katlı yapılara sahip.
Yerleşim birimi, aynı dönemden kalma ve bir tuz üretim birimi, bir tapınak ve bir de nekropolden meydana gelen çok daha büyük bir kompleksin bir parçası.
Nikolov, "Sitenin ayrıntılı şekilde incelenmesi yıllar sürer ... Bu sitede en az yedi arkeolog nesli için iş var." dedi.
Arkeologlar, Provadia'nın antik sakinlerinin tuz üreterek geçindiğini söyledi. Üretimin M.Ö. 5500'de başlayıp M.Ö. 4500'e kadar yılda 5 bin kg tuz üretildiği düşünülüyor.
Nikolov, tuz ticaretinin antik insanlara, bir kısmı mücevher gibi lüks malların üretiminde de kullanılan hammadde almalarının yanı sıra büyük bir ekonomik güç kazanmalarında yardımcı olduğunu sözlerine ekledi.
Provadia'daki bulgular, tarihi M.Ö 4300'e dayanan Varna Kalkolitik Nekropol zenginlerinin kökeni hakkında önemli ipuçları sağlayabilir.
En son bulgu -çok daha sonraki bir döneme ait olup Trakyalı bir kabile olan Getalar tarafından bırakılan ve iki farklı küme şeklinde altın hazinesi içeren tahta bir sandık- Bulgaristan'ın kuzeydoğusundaki Sboryanovo Tarih ve Arkeoloji Koruma Sahası'ndaki en büyük höyükte gün ışığına çıkarıldı.
Arkeolog Diana Gergova, 1,8 kg'dan ağır olan hazinenin, bir Geta hükümdarının cenazesi kapsamında gömülmüş olarak, M.Ö. 4. yüzyılın sonu veya 3. yüzyılın başlarından kalma olduğunu söyledi.
Gergova, "Sandığı 8 metre derinlikte bir kesenin içinde bulduk ... İçinde iki set halinde altın objeler vardı. İlki, içinde daha önce hiç rastlanmamış türde benzersiz bir tacın da yer aldığı kadın ziynet eşyalarıydı. Ayrıca dört burma bilezik ve inanılmaz ayrıntıda aslan resmine sahip bir yüzük de vardı." dedi.
Diğer sette ise demirden yapılmış bir gem ve gemin süslendiği bir takım altın objeler, koşum takımı süsleri ve düğmelerin yanı sıra, üzerinde tanrıça Athena'nın yer aldığı iki büyük yuvarlak parça ve bir at başının yer aldığı muhteşem bir alınlık yer alıyor.
Gergova ve Nikolov'un saha çalışmalarına gelecek yaz iki sitede devam etmesi gerekmesine karşın, kazılar finans sağlanmasına bağlı.
Bulgaristan Kültür Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Bakanlığın 2012 yılında Bulgaristan genelindeki arkeolojik kazı ve muhafaza çalışmalarının yanı sıra 10 tarihi bölgenin korunması için 1,3 milyon avro ayırdığı belirtildi.
Maliye Bakanı Simeon Djankov, geçtiğimiz yıl 2013 devlet bütçesinden arkeolojiye 5 milyon avrodan fazla kaynak ayırma sözü vermişti.
Nikolov, bütçe geçirildiği halde, hükümetin kendisine sağlayacağı miktarı hâlâ bilmediğini söylüyor.
Arkeolog, "İki aylık bir kazı kampanyası için gereken en az meblağ 61 bin avro." dedi.
Devlet finansmanının dengesizliği göz önüne alındığında, arkeologlar kazıların özel sektör desteği olmadan mümkün olmayacağını belirtti.
Nikolov, "Özel bağışlar olmasa devam edemezdik." dedi.
Kaynakça: Southeast European Times için Sofya'dan Svetla Dimitrova'nın haberi